Vanaf 1 januari 2023 komt er een nieuw verdeelmodel voor het gemeentefonds. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) constateert dat momenteel sommige gemeenten te veel geld krijgen en andere te weinig. Het nieuwe model moet beter aansluiten bij de daadwerkelijke kosten van gemeenten.
Bij invoering van het nieuwe model zal geen enkele gemeente er in de periode 2022-2025 op achteruitgaan, stelt minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties). Om dat te bekostigen, komt er 3 miljard euro extra beschikbaar.
Omdat het volgens de minister van belang is dat gemeenten met een beperkte financiële draagkracht en een lage sociaaleconomische status voldoende weerbaar zijn en blijven, komt er voor die gemeenten voor de periode tot en met 2025 een aangepast ingroeipad.
Het huidige verdeelmodel bestaat sinds 1997. In de loop der jaren is er veel veranderd, zeker na de decentralisaties van 2015. Sindsdien zijn gemeenten verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Veelgehoorde kritiek is dat gemeenten er toen wel verantwoordelijkheden bijkregen, maar niet de bijbehorende financiële middelen.
De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vinden het nieuwe model een verbetering ten opzichte van het huidige model, maar benadrukken dat blijvend onderzoek en onderhoudend nodig is.