De integriteitsregels voor ambtenaren, bestuurders en volksvertegenwoordigers worden aangescherpt. Dat heeft minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) aangekondigd in de nota Integriteit openbaar bestuur.
Voor rijksambtenaren is er momenteel de Gedragscode Integriteit Rijk. Iets vergelijkbaars moet in mei van dit jaar komen voor gemeenten, provincies en waterschappen.
Minister Bruins Slot wil onder meer de screening van ambtenaren en volksvertegenwoordigers uitbreiden. Daarnaast wil ze verplichte kwaliteitseisen instellen voor integriteitsonderzoeken en wordt de mogelijkheid onderzocht of de ondersteuning bij integriteitsincidenten kan worden uitgebreid met een kennis- en expertisecentrum voor integriteit van politieke ambtsdragers.
In 2022 voerde ICTU een steekproefsgewijze enquête uit onder 3000 ambtenaren. Zij werden ondervraagd over sociale veiligheid en integriteit. 14 Procent gaf aan weleens gepest te zijn, 9 procent bedreigd of geïntimideerd door leidinggevenden of collega’s en eveneens 9 procent van de medewerkers gediscrimineerd.
In Publiek Denken 40: Vakmanschap gaf Hester de Graaf, afdelingshoofd Ambtelijk Vakmanschap en Rechtspositie bij het ministerie van BZK, aan te zijn geschrokken van die cijfers. Bovendien stelde ze dat principes belangrijker zijn dan regels: met een grotere, meer uitgebreide gedragscode zou enkel de illusie van volledigheid ontstaan, terwijl je nooit elk incident kunt dekken met meer regels.
Als oud-voorzitter van het Platform Rijk Ondernemingsraden (voorganger GOR Rijk) kan ik alleen maar bevestigen wat Hester de Graaf zegt over de illusie dat meer regels de problemen oplossen.
Tegen de toenmalige SG van EZ (Chris Buijink) heeft de DOR EZ dat ‘Cover my ass’ regels genoemd. De minister is weer klaar als zij/hij een nieuwe regel invoert, terwijl het om het bespreken van het wangedrag gaat EN het daarop door hogerhand reageren. Maar ja regels worden gemaakt op de afdeling beleid en die gaan niet over de uitvoering.