Cruciaal in het klimaatvraagstuk zijn gedragsverandering en acceptatie van oplossingen. We moeten onszelf afvragen: wat voor leven willen we in de nabije toekomst? Weerstand tegen verandering is vaak angst voor het onbekende, daarom is een duidelijk perspectief belangrijk, aldus hoogleraar Linda Steg. Maar ja, daar zijn wel leiderschap en visie van bijvoorbeeld de overheid voor nodig.
De hoogleraar omgevingspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen is een van de auteurs van het IPCC-rapport dat 4 april verscheen. Dat rapport windt er geen doekjes om: als we nog een leefbare planeet willen hebben, moeten we nu actie ondernemen. Steg: ‘Voorheen heb ik vaak onderzoek gedaan naar verschillende typen verandering, afzonderlijke puzzelstukjes, maar om de klimaatcrisis te adresseren is een brede verandering van leefstijl nodig en van de samenleving als geheel. Er zijn keuzes te maken: als consument op het gebied van koopgedrag, als burger op het gebied van stemgedrag, als overheid op het gebied van beleid, en als industrie en bedrijven op het gebied van producten de prijzen van die producten… Hoe breng je die systeemverandering tot stand? Dit is zowel een politieke als sociaalwetenschappelijke vraag.’
‘Veranderingen hebben draagvlak nodig,’ aldus Steg. ‘Door subsidies in te trekken of door belasting te heffen kan de overheid de kosten van vlees verhogen, maar daar moet draagvlak voor zijn.’ Onderzoek naar motivaties en naar onder welke voorwaarden mensen bereid zijn tot verandering staat centraal in Stegs dagelijks werk. ‘Daarbij hebben we oog voor de verschillende rollen die mensen hebben: een CEO in de industrie is ook een consument met bepaalde beweegredenen.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Publiek Denken 36: Groen Akkoord. Lees hier verder