Chatbot als chauffeur of bijrijder?

Onlangs sprak ik met de kunstmatig intelligente chatbot Chattie, die gebruikmaakt van de technologie van ChatGPT. Ik wilde meer weten over woorden met ‘klimaat’ erin en ik was in het bijzonder geïnteresseerd in het woord ‘klimaatdrammer’. Ook wilde ik weten hoe het kwam dat Rob Jetten na kritiek op zijn klimaatopvattingen als Kamerlid die term als geuzennaam aannam. Zou Chattie daar alles van weten? Verslag van een opmerkelijk tweegesprek.

Chattie: ‘Hé, welkom, hoe kan ik je helpen met je taken?’

Notadokter: Geef mij tien actuele woorden met klimaat erin.

Chattie: ‘1. Klimaatverandering; 2. Klimaatadaptatie; 3. Klimaatbeleid; 4. Klimaatdoelstellingen; 5. Klimaatneutraal; 6. Klimaatcrisis; 7. Klimaatmars; 8. Klimaatvluchtelingen; 9. Klimaatwetenschap; 10. Klimaatbewustzijn.’ Hoeveel woorden zijn er in het Nederlands met klimaat erin? Chattie: ‘Het is lastig om het exacte aantal woorden met ‘klimaat’ erin te bepalen, omdat er voortdurend nieuwe woorden worden gecreëerd en sommige woorden mogelijk niet in woordenboeken zijn opgenomen. Maar er zijn duizenden woorden in het Nederlands die ‘klimaat’ bevatten, zoals klimaatverandering, klimaatbeleid, klimaatadaptatie, klimaatcrisis, klimaatneutraal, klimaatmars, klimaatwetenschap, klimaatbewustzijn, enzovoort.’

‘Chattie vindt dat humor een rol kan spelen in het klimaatdebat’

Wat zijn de meest recente tien woorden met klimaat erin?
Chattie: ‘Hier zijn tien recente woorden met ‘klimaat’ erin:

Klimaatpositief – verwijst naar het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen tot onder het niveau dat nodig is om de opwarming van de aarde te stoppen.
Klimaatadaptief – verwijst naar het vermogen van een systeem om zich aan te passen aan de veranderingen in het klimaat.
Klimaatontkenners – mensen die de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering ontkennen. […]

10. Klimaatveranderingssceptici – mensen die twijfelen aan de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering en de gevolgen ervan.’

Zijn er ook negatieve woorden over klimaat?
Chattie: ‘Ja, er zijn ook negatieve woorden over klimaat. Hier zijn enkele voorbeelden: 1. Klimaatontkenners – mensen die de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering ontkennen. 2. Klimaatsceptici – mensen die twijfelen aan de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering en de gevolgen ervan. 3. Klimaatveranderingstwijfelaars – mensen die niet zeker zijn of klimaatverandering echt plaatsvindt of door de mens wordt veroorzaakt. […] 10. Klimaatvernietiging – de vernietiging van ecosystemen en biodiversiteit als gevolg van klimaatverandering en menselijke activiteiten.’

Tot zover de antwoorden van Chattie op overzichtelijke vragen naar redelijk objectieve feiten. Die vragen beantwoordt de chatbot vlot – doorgaans binnen vijf seconden – en goed, en zonder taalfouten. Ik maak het nu iets moeilijker en leg hem een specifieke en wat meer subjectieve situatie voor, namelijk die van de ‘klimaatdrammer’, een term die Rob Jetten demonstratief overnam als geuzennaam nadat hij zelf eerst zo genoemd werd.

Wie is de klimaatdrammer?
Chattie: ‘Als AI taalmodel heb ik geen politieke voorkeur en kan ik geen persoonlijke meningen geven. Het woord ‘klimaatdrammer’ wordt soms gebruikt om mensen te beschrijven die zich sterk inzetten voor klimaatactie en die anderen proberen te overtuigen om ook actie te ondernemen. Het woord kan echter ook worden gebruikt als een denigrerende term om degenen te beschrijven die zich inzetten voor klimaatactie en om hun inspanningen te bagatelliseren. Het is belangrijk om te onthouden dat klimaatverandering een ernstig probleem is dat de hele wereld treft en dat het belangrijk is dat we allemaal samenwerken om het aan te pakken.’

*Dit is het eerste deel van een artikel van Gert Riphagen in Publiek Denken 44: Sociaal Domein. Lees hier verder

Beeld: Sanket Mishra

Chatbot als chauffeur of bijrijder?

Reageer Reactie annuleren