Artificial Intelligence (AI) kan helpen de dienstverlening van de overheid te verbeteren. Maar vooralsnog is het vooral onderzoeken, experimenteren en tot een standpunt komen over de manier waarop AI voor de overheid praktisch en verantwoord toepasbaar is, vertellen beleidscoördinator AI en Algoritmen Elja Daae en beleidsmedewerker Data & AI Jasper Kars. Beiden zijn werkzaam bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Daar werken ze met een team aan een kabinetsvisie op AI die begin 2024 naar de Kamer gaat.
Algoritmes kennen we allemaal. Het zijn in feite niet meer dan een set instructies aan een computer, die op grote schaal worden gebruikt. AI gaat een stap verder en draait om zelflerende algoritmes. Door heel veel data te verwerken kan AI patronen leren herkennen. Hoe meer data, hoe beter het model wordt getraind en hoe betrouwbaarder de uitkomsten. Als je genoeg data hebt, worden afwijkingen in patronen geregistreerd.
Generatieve AI
Elja Daae noemt een paar praktische toepassingen: ‘Patroonherkenning is te gebruiken voor het herkennen van ziekten, afwijkende cellen bijvoorbeeld. Ander voorbeeld: als je heel veel foto’s van heidevelden hebt, kan AI registreren wanneer de hei zo droog is dat er brandgevaar dreigt. En een drone met AI kan signaleren of een dijkvak er anders uitziet dan andere dijkvakken, zodat je gerichter kunt controleren of er iets aan de hand is.’
Inmiddels zijn we nog een stap verder, gaat haar collega Jasper Kars verder: ‘Naast gewone Artificial Intelligence, wat narrow AI wordt genoemd, is er als volgende stap generatieve AI, die zelf content – tekst, beeld, geluid, computercode – genereert. Ook dat wordt gedaan op basis van heel veel data. Zogenoemde large language models met heel veel teksten hebben ChatGPT mogelijk gemaakt. Door al die teksten herkent het programma patronen en kan het voorspellen wat het volgende woord moet zijn. De technologie bestond al langer, maar kwam met ChatGPT eind 2022 ineens in de huiskamer.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Publiek Denken 46: Dienstverlening. Lees hier verder