De onorthodoxe ambtenaar heeft lef en pakt de ruimte die hij nodig heeft. Hij staat naast de inwoner en luistert naar zijn klachten. Met de onorthodoxe ambtenaar had de toeslagenaffaire voorkomen kunnen worden. Of is dat te simpel gezegd?
‘Naast de inwoners staan hoort een deel van je taak als ambtenaar te zijn, ik vind het wat ongelukkig om daarvoor het begrip onorthodox te gebruiken. De ambitie van de ambtenaar is juist het goede doen voor de inwoners en dat betekent dat je naast ze staat,’ is de opvatting van Carsten Herstel, directeur-generaal Sociale Zekerheid en Integratie bij het ministerie van SZW en voorzitter van de jury van de Publiek Denken Top 100 Ambtenaar van het Jaar.
Dat betekent niet dat je iedereen zijn zin kunt geven: ‘Tegelijk moet je ook belangen tegen elkaar afwegen en rekening houden met de rol van de overheid die niet alles op zich kan nemen. Dat is het spannende van de rol van de ambtenaar, je bent steeds aan het zoeken naar balans om een advies naar de politiek te brengen die uiteindelijk de keuzes moet maken.’ Herstel is er voorstander van dat ambtelijke afwegingen meer naar buiten komen, zoals de Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties van de Tweede Kamer ook heeft geadviseerd. ‘Maak meer kenbaar aan politiek en samenleving, laat zien hoe een maatregel uitpakt en vertel wat de organisatie daarvan leert. Samenleving en politiek kunnen zo veel beter zien welke afwegingen zijn gemaakt, welke scenario’s zijn bekeken.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Publiek Denken 31: Publieke professional. Lees hier verder