Het Kennisknooppunt Participatie, dat nu een kleine 5 jaar bestaat, is onderdeel van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Doel van het knooppunt is het toegankelijk maken van bestaande kennis en ervaring over participatie en het stimuleren van de ontwikkeling van nieuwe kennis en vaardigheden. Hiervoor heeft het Kennisknooppunt Participatie samen met de Erasmus Universiteit, de Hanzehogeschool en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) opdracht gegeven voor de vier onderzoeken die in het vorige en in dit nummer van Publiek Denken aan de orde komen.
Programmamanager Tom Schuurmans legt uit waarom het Kennisknooppunt juist bij dit ministerie zit: ‘IenW heeft al erg lang een directie Participatie, omdat dit ministerie veel in de fysieke leefomgeving doet. BZK is ook actief op het gebied van participatie: zij benaderen het onderwerp primair vanuit democratisch oogpunt; wij kijken meer naar de uitvoeringspraktijk.’ Felix Wolf, plaatsvervangend programmamanager, vult aan: ‘En IenW heeft met Rijkswaterstaat een uitvoeringsdienst die direct met burgers te maken krijgt.’
Het Kennisknooppunt is opgericht om de ontwikkeling van participatie verder te helpen. Wolf: ‘De kennisontwikkeling was slecht gestructureerd. Adviezen waren gebaseerd op praktijkkennis maar hadden onvoldoende onderbouwing en er werd weinig op papier gezet. Terwijl je kennis goed moet vastleggen zodat die bewaard blijft en overdraagbaar is. Ook was er weinig interactie tussen mensen die onderzoek doen en mensen in de praktijk, terwijl ze elkaar juist nodig hebben. Het Kennisknooppunt vormt een soort ontmoetingsplek. En je zou de oprichting ook een beetje een morele taak kunnen noemen, IenW is tenslotte het enige ministerie met een directie Participatie.’
Schuurmans: ‘Mensen lopen vaak tegen dezelfde dingen aan en in de evaluaties zien we ook vaak dat dezelfde dingen misgaan. Waarom leren we zo beperkt van onze eerdere ervaringen? Als je het vak serieus neemt, dan moeten we dingen steeds beter gaan doen en goed toepasbaar wetenschappelijk onderzoek helpt daarbij.’
Drie voorwaarden
Onderzoeken voor het knooppunt moeten aan drie voorwaarden voldoen: de resultaten moeten toepasbaar zijn, ze moeten zijn gebaseerd op een vraag vanuit de praktijk, en de kwestie moet urgent zijn. Afgelopen februari is een kennisconferentie gehouden om onder meer een Kennisagenda op te stellen; bij die gelegenheid is bekendgemaakt dat aanvragen voor vier onderzoeksvouchers konden worden ingediend.
Binnenkort worden de resultaten van de vier onderzoeken gepubliceerd, evenals de (tweede) Kennisagenda. Wolf: ‘Dat is vooral een inspiratieagenda. We hebben bij onder meer onze directe collega’s uitgevraagd wat belangrijke thema’s zijn. Vervolgens is de Kennisagenda opgesteld, met dezelfde vier partijen die ook de kennisconferentie hebben georganiseerd. De agenda bevat een aantal actuele items die het onderzoeken waard zijn.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit de Publiek Denken 48: Publieke professional. Lees hier verder
Beeld: Hilbert Krane