Ambtenaren lijken zich meer dan voorheen uit te spreken over maatschappelijke kwesties, zoals klimaat, racisme en de oorlog in Gaza. Kun je het ambtenaarschap combineren met maatschappelijk betrokken nevenactiviteiten of activisme? ‘Als ik dit niet doe, kan ik mezelf niet recht in de spiegel aankijken.’
Hartverscheurend en onacceptabel, vond Maya Aumaj het. Na de val van Kabul werd Afghanistan getroffen door een grote humanitaire crisis en konden een miljoen kinderen door honger komen te overlijden. Dus kwam Aumaj, destijds werkzaam op het ministerie van Algemene Zaken, in actie.
Met een groepje burgers richtte ze Hart voor Afghanistan op, een burgerinitiatief dat aandacht vraagt voor de humanitaire crisis in het land. ‘Het uitgangspunt is om met kleine dingen het verschil te maken in het leven van mensen daar,’ legt Aumaj uit. ‘Dat doen we los van de politieke context: we willen mensenlevens niet politiseren, maar kijken hoe we positief kunnen bijdragen.’
Geen keus
Cijfers ontbreken (en zijn lastig te meten), maar ambtenaren lijken zich meer dan voorheen uit te spreken over maatschappelijke kwesties en nevenactiviteiten te ontplooien die raken aan grote maatschappelijke vraagstukken. Het bekendste voorbeeld daarvan is Sam Schwencke, die naast haar werk als klimaatadviseur bij de gemeente Den Haag actief was bij Extinction Rebellion. Nadat ze bij een actie van die milieubeweging werd opgepakt, werd ze door de gemeente op non-actief gesteld. Ze kon terugkeren onder bepaalde voorwaarden, maar voelde zich beperkt in haar demonstratierecht en nam ontslag.
Wat Aumaj doet – naast haar inzet voor Hart voor Afghanistan, is ze ook ambassadeur bij het Prinses Beatrix Spierfonds – is een stuk minder beladen maar ook haar leidinggevende bij Algemene Zaken was aanvankelijk niet blij. ‘Ik heb een maand vrij genomen om Hart voor Afghanistan op te zetten. Dat is natuurlijk best lang, maar ik heb uitgelegd dat ik geen keus had. In het land waar mijn ouders geboren zijn, lijdt 97 procent van de mensen honger. Ik zit in een positie dat ik iets voor hen kan betekenen. Doe ik dat niet, dan kan ik mezelf niet recht in de spiegel aankijken.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit de Publiek Denken special: Jonge ambtenaren, een andere kijk. Lees hier verder
Beeld: Hilbert Krane