In een snel veranderende wereld zijn samenwerking en een interdisciplinaire aanpak vaak essentieel. Hoe belangrijk is het vermogen van een ambtenaar om over de grenzen van zijn of haar eigen vakgebied te kijken en samen te werken met verschillende belanghebbenden? Aan het woord is jurylid van de Publiek Denken Top 100 Ambtenaar van het Jaar 2023 Anneke Knol. Ze is provinciesecretaris van de provincie Utrecht.
‘Als overheid werken we aan veel grote opgaven waarvoor de oplossing niet meteen helder voor ogen is,’ zegt Knol. ‘En daarnaast hebben we vaak zelf niet de sleutel in handen; er is samenwerking nodig met veel andere partijen. Een normale, projectmatige aanpak werkt dan niet altijd. Als ambtenaar is het dus noodzakelijk om verder te kijken dan je eigen project, team en doelen. Samen kom je verder. Ook binnen onze provincie schuurt het soms tussen de belangen van verschillende opgaven, daar kom je alleen uit door samen op te trekken. Aan de andere kant kun je ook doorschieten in de wens naar samenhang en moet je soms gewoon een keuze maken en gaandeweg bijsturen. Of kiezen voor het beste compromis.’
Gelijkheid|
Volgens Knol kan een ambtenaar bijdragen aan het bevorderen van gelijkheid bij de overheid en in de dienstverlening aan burgers. ‘Voor mij persoonlijk zijn dit altijd al belangrijke thema’s geweest. Op veel plekken in mijn loopbaan was ik bijvoorbeeld nog de eerste vrouw op die positie. Het gaat erom dat die “eersten” steeds minder nodig zijn, omdat het normaal is dat een vrouw, of welke persoon dan ook, die functie heeft. De samenleving is divers, het helpt onze dienstverlening als onze overheid daar een goede afspiegeling van is. Kennis zorgt vaak voor begrip en acceptatie.’
Haar ideaal voor de provincie Utrecht is om te werken in een inclusieve omgeving, waarin allerlei vormen van diversiteit naast elkaar kunnen bestaan. Knol: ‘Waar die verscheidenheid ook in teams en netwerken worden vermengd en gevierd. Die omgeving scheppen wij met elkaar: bestuur, management en alle collega’s die voor de provincie werken. En dat scheppen is bijna een vorm van creativiteit en zeker niet makkelijk. Want het vraagt dat wij niet steeds alleen ons eigen gelijk halen, maar ons ook verdiepen in andere overtuigingen. Over en weer, buiten onze comfortzone. Iedere keer weer. Ook als het moeilijk is. Juist dan.’
‘Ik verwacht van onze collega’s – en van mijzelf – dat we een open, geïnteresseerde en respectvolle houding hebben en houden. En denk niet dat je alles al weet, maar blijf nieuwsgierig naar wat je nog niet weet.’
Integer en transparant
De relatie tussen burger en overheid is ingewikkeld, aldus Knol. ‘Daar zijn geen snelle wondermiddeltjes voor. Iedere ambtenaar kan bijdragen aan die relatie, door integer, transparant en duidelijk te werken, en door verantwoordelijkheid te dragen voor het werk. Dus goed en begrijpelijk communiceren, de input en ervaring van burgers verwelkomen en serieus nemen, en helder uitleggen waarom we bepaalde keuzes maken.’
Om zichzelf Ambtenaar van het Jaar te kunnen noemen, vindt Knol, moet een genomineerde voldoen aan de volgende basisvoorwaarden: ‘Je bent integer, gedreven, kundig en enthousiast om samen met je collega’s het beste te doen voor jouw doelgroep: inwoners, bezoekers en natuur. En het liefst onderscheid je je daarnaast met creatieve oplossingen, doorzettingsvermogen of je vermogen om mensen en organisaties te verbinden.’
*De nominatieronde voor de Ambtenaar van het Jaar 2023 is in volle gang. Welke collega verdient het om in het zonnetje te worden gezet? Nomineer hem/haar/hen vandaag nog!