Iets meer dan de helft van de ambtenaren (55 procent) is weleens getuige geweest van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Het zal weinig mensen verbazen: dat zijn vaker vrouwen (61 procent) dan mannen (49 procent). Pesten wordt door 48 procent genoemd als voorbeeld van grensoverschrijdend gedrag dat men tegenkomt op de werkvloer. Van leidinggevenden verwachten ambtenaren dat ze actief optreden, ongepast gedrag afwijzen, open communicatie bevorderen en werknemers aanmoedigen om grensoverschrijdend gedrag te melden.
Dat blijkt uit een raadpleging door Ambtenarenpanel onder 1.537 ambtenaren in Nederland. Van de deelnemers aan de raadpleging is 45,3 procent man, 54,1 procent vrouw en zegt 0,5 procent geen van beide te zijn. Maar liefst 33,6 procent en 44,2 procent werkt respectievelijk bij de rijksoverheid en gemeente. Ongeveer 6 procent is werkzaam bij de provincie, 7,4 procent bij een waterschap, 3,1 procent bij een zbo/agentschap en 5,5 procent elders.
In welke mate zijn de deelnemende ambtenaren zelf slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag? Ongeveer de helft (51 procent) geeft aan weleens te maken te hebben gehad met pesten, intimidatie en discriminatie op de werkvloer. Vrouwen geven veel vaker aan zelf ooit te maken hebben gehad met grensoverschrijdend gedrag dan mannen. Maar liefst 61 procent van de vrouwen en 38 procent van de mannen hebben te maken gehad met grensoverschrijdend gedrag. Precies omgekeerd heeft 61 procent van de mannen en 38 procent van de vrouwen dat niet. Slechts 1 procent van zowel de mannen als de vrouwen zegt het liever niet.
Zoals gezegd wordt vooral pesten door de deelnemers genoemd als voorbeeld van grensoverschrijdend gedrag: een zeer ruime meerderheid (86 procent) van de deelnemers is daar weleens getuige van geweest. Maar er worden ook andere vormen van grensoverschrijding genoemd. Zoals ongepast gedrag, misbruik van macht en verbale agressie. Gelukkig zeggen de meeste ambtenaren actie te ondernemen als ze grensoverschrijdend gedrag zien. Het vaakst noemen ze: de verantwoordelijke erop attenderen (27 procent) en melding maken bij de leidinggevende (20 procent). Nog eens 29 procent neemt een combinatie van maatregelen. Als het gaat om de verantwoordelijkheid van collega’ s voor elkaar blijken de ambtenaren opvallend eensgezind te zijn. In grote meerderheid vinden ze dat collega’s dienen in te grijpen, elkaar moeten ondersteunen en bij moeten dragen aan een veilige omgeving.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit de Publiek Denken 48: Publieke professional. Lees hier verder