Ergens tegen het eind van het culturele interviewprogramma Kunststof op NPO Radio 1 vraagt de presentator van dienst altijd: ‘Wilt u nog wat op de tegel schrijven?’ De geïnterviewde, die daar weken over heeft kunnen nadenken, komt dan quasi-spontaan met een persoonlijke of geleende wijsheid. De ene keer is die wat treffender dan de andere keer. Het blijft mensenwerk.
Laatst vroeg iemand mij in de nazit van een bijeenkomst over taal: ‘Wat zou u als notadokter op een denkbeeldige taaltegel zetten?’ Die vraag overviel me. Ik mompelde iets quasi-grappigs als: beul, houd het kort. Indachtig de – al dan niet daadwerkelijk uitgesproken – laatste woorden van raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt vlak voor zijn onthoofding op een schavot op het Binnenhof. Ik ben nogal voorstander van korte teksten. Maar die terloopse vraag over de taaltegel bleef mij bezighouden. Wat zou ik, nu ik er eenmaal over kon nadenken, op die tegel zetten? Wat zou ik ambtenaren adviseren die bezig zijn met beleidsnota’s? Enkele tegelwijsheden voor ambtelijk schrijvers:
Bezint eer ge begint
Schrijven is niet altijd gemakkelijk, laten we eerlijk zijn. Het vergt serieuze voorbereiding. Welke gedachten wil je aan het papier toevertrouwen, en in welke woorden? En in welke volgorde? Met welke boodschap? Schrijven begint met je goed verdiepen in het onderwerp en goed nadenken. Lukt dat niet meteen, neem dan even een pauze. Ga met anderen praten.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit PD35: Regels gaan niet boven grondrechten, dat geschreven is door Gert Riphagen. Lees hier verder