De prijs van energieopwekking door windmolens op zee zal naar verwachting spectaculair dalen. ‘Subsidieloze’ windparken op zee zullen voorlopig echter nog geen feit zijn. Dat blijkt uit het rapport Focus op kosten windenergie op zee van de Algemene Rekenkamer.
Aanleiding voor het onderzoek van de Rekenkamer zijn claims van de minister van EZK dat de kosten van stroom uit zeewind sterker en sneller dalen dan verwacht en dat voor de Nederlandse kust al in 2022 de eerste windparken zonder subsidie zullen verrijzen.
Het onderzoek van de Algemene Rekenkamer leert dat het doel om de prijs van stroom uit zeewind tussen 2013 en 2023 met 40 procent te verlagen binnen bereik is. Op basis van het winnende tenderbedrag is de prijs van het windpark Hollandse Kust (zuid), dat dit jaar is vergund en in 2022 moet gaan draaien, 70 procent lager geraamd dan die van 2013. Deze sterke daling van de winnende tenderbedragen is naar alle waarschijnlijkheid te danken aan innovatie, schaalvergroting, prijsdaling van grondstoffen, betere financieringsmogelijkheden en een overheid die meer zekerheid biedt.
De rijksoverheid bepaalt waar, wanneer en hoe nieuwe windparken op zee mogen worden aangelegd. Private partijen bouwen en exploiteren de parken. Inkomsten halen ze uit de verkoop van de opgewekte stroom en uit subsidie van de overheid. Op de Noordzee zijn nu 4 windparken actief: Egmond, Amalia, Gemini en Luchterduinen. Voor 3 nieuwe parken zijn vergunningen afgegeven: Borssele I-II, Borssele III-IV en Hollandse Kust (zuid) I-II.
Zonder subsidie leveren de windmolens op zee echter geen stroom aan het landelijke netwerk. De Algemene Rekenkamer wijst op de subsidie die in het Net op Zee wordt gestoken; het netwerk waarmee de op zee gewonnen windenergie wordt doorgegeven aan het landelijke elektriciteitsnet.
Landelijke netbeheerder TenneT (100 procent eigendom van de staat) is verantwoordelijk voor aanleg en onderhoud van Net op Zee, maar ontvangt hiervoor subsidie. Voor de aansluiting van de windparken die gebouwd worden tot en met 2023 is 4 miljard euro aan subsidiemiddelen gereserveerd. Die subsidie komt uit de Opslag Duurzame Energie (ODE), die burgers en bedrijven betalen via de energierekening. De windparken die in 2022 worden opgeleverd voor de Nederlandse kust zullen dus niet de ‘eerste windparken ter wereld zijn die zonder subsidie worden gerealiseerd’, zoals de minister van EZK in maart van dit jaar aan de Tweede Kamer schreef.