De verwachtingen van de decentralisaties in het sociaal domein van 2015 waren te hooggespannen en de meeste beleidsdoelen zijn vooralsnog niet gehaald, concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Zelfredzaamheid is een mooi uitgangspunt, maar het lijkt vooral ook een frame om te bezuinigen.
Dat mensen hun problemen eerst zelf oplossen, alvorens zij aankloppen bij de overheid – een pijler onder het nieuwe sociaal domein – is helemaal geen gekke gedachte, vindt Patricia van Echtelt, wetenschappelijk medewerker bij het SCP en co-auteur van het rapport Sociaal domein op koers? Verwachtingen en resultaten van vijf jaar decentraal beleid. ‘Dat houdt hulp beheersbaar en kosten betaalbaar. Maar de meer kwetsbare groepen zijn simpelweg niet altijd in staat voor zichzelf te zorgen.’
Met de decentralisaties van 2015 moest een zorgzame samenleving ontstaan, met meer participatie van inwoners en minder bemoeienis van de overheid. Op het gebied van jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen namen gemeenten het leeuwendeel aan taken over van het rijk. ‘Het idee achter de decentralisaties is goed,’ meent Cathalijne Dortmans, wethouder in Helmond met gezondheid en jeugd in haar portefeuille. ‘Gemeenten kunnen snel verbanden leggen tussen de vaak meervoudige problematiek en inwoners hebben in eerste instantie ook meestal met de gemeente van doen. In die zin is het logisch dat wij de verantwoordelijkheid hebben gekregen voor het brede sociaal domein.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Publiek Denken 27: Sociaal Domein, op koers of op de klippen? Lees hier verder