Coen Simon: Buma's vakantieplannen

In januari, als ik nog hoop op een Elfstedentocht, schijnen veel mensen hun zomervakantie al te plannen. Want als je er niet op tijd bij bent, mis je de boot voor de leukste zonbestemmingen. En dan is het drama complèt voor veel mensen. Ik zou wel eens doorgerekend willen zien of de zorgen om een perfecte vakantie niet groter zijn dan de rust die deze periode van ledigheid eigenlijk zou moeten opleveren, en wat dit betekent voor de volksgezondheid, en ook maar meteen wat daar de economische consequenties van zijn, op korte en lange termijn en in drie cijfers achter de komma. Zo, dan hebben we het tenminste ergens over.
En als blijkt dat de jaarlijkse vakantiestress gemiddeld groter is dan de vakantierust stel ik voor dat we al die rekenmodellen en parameters inzetten om onze vakanties volautomatisch te laten plannen. Niks vakantiebeurs en zelf iets leuks bedenken, maar vakantieplannen 2.0: je besteedt een half uur van je tijd aan het invullen van een digitaal formulier met daarop je belangrijkste voorkeuren voor bestemming, reistijd, weer, klimaat, activiteiten, vervoermiddel etcetera. Je vult je leeftijd, geslacht, politieke voorkeur, belastbare inkomen, eventuele allergieën in en doet dat ook voor andere gezinsleden of reisgenoten. Hieruit rolt een vakantieprofiel dat automatisch wordt gematched met wereldwijde weersverwachtingen, beurskoersen, schoolvakantieperi- odes, wegwerkzaamheden, museumrestauraties en beschikbaarheid van vakantiefaciliteiten. Afrekenen voor de hele vakantie (geen verassingen!) kan meteen via iDeal of creditcard. Op je eerste vakantiedag rijdt een zelfrijdende auto voor die je naar je vakantiebestemming brengt. De enige verrassing dat jaar is dat alles precies zo is als je wilt.
Of het technisch haalbaar is, doet er voor dit gedachte-experiment even niet toe. De vraag is of het wenselijk is als het wel zou kunnen. Natuurlijk niet, want voorpret en onderweg zijn is het grootste deel van het vakantieplezier. En voor levensvreugde in het algemeen geldt dat het verlangen zelf zin geeft aan het leven en niet de vervulling ervan. Maar meten is weten, blijven we hameren. En dus menen beleidsmakers, bij wie het juist wel om het doel draait en niet om de weg, dat plannen pas zeggingskracht hebben als ze tot ver achter de komma zijn doorgerekend. Deze misvatting heeft van het parlement een oplossingsmachine 2.0 gemaakt in plaats van een volksvertegenwoordiging waarbij we met z’n allen onze bestemmingsplannen bespreken.
En praten is nu juist de core business van een parlement (parler) en niet het doorbladeren van de onderzoeksstatistieken of het tellen van de cijfertjes van het CPB. Het is te hopen dat CDA-partijleider Buma vasthoudt aan zijn voornemen om het CPB voor het komende verkiezings- programma te passeren en met plannen te komen waarover kan worden gedebatteerd en niet alleen maar getwitterd, zoals VVD-kamerlid @aukjedevries meteen deed: ‘CDA wil verkiezingsprogramma niet door laten rekenen door CPB. Bang voor uitkomst?’