Despotisme uit Euro-Azië bedreigt wederom Europa. Ruim 2 decennia liet het westen Poetin zijn gang gaan. Stapje voor stapje bouwde hij aan zijn macht binnen en buiten Rusland. Bij de opbouw van zijn tirannie kon Poetin zich baseren op ervaringen in het tsaristische Rusland en de stalinistische Sovjet-Unie. Als oud-officier van de KGB, de gevreesde inlichtingendienst van de Sovjet-Unie, weet Poetin hoe tegenstanders fysiek en psychologisch moeten worden bestreden. Zijn strijd tegen de westerse democratie was zelfs niet langer een heimelijke zaak.
Vladimir Poetin laat een bloedig spoor na: Tsjetsjenië (1999), de inval in Georgië (2008), de annexatie van de Krim (2014), de vorming en bewapening van rebellen in Oost-Oekraïne in 2014, steun aan het regime van Bashar al-Assad en de vernietiging van Aleppo (2015) door massale bombardementen op burgerdoelen. De domme bommen van Poetin kunnen per definitie geen onderscheid maken tussen strijders en burgers. In 2008 viel hij met militaire overmacht Zuid-Ossetië en Abchazië (Georgië) in. Het westen liet hem zijn gang gaan met een beroep op Realpolitik (geopolitieke afwegingen). En nu valt Poetin Oekraïne van alle kanten aan.
De Russische dichter en denker Joseph Brodsky (1940-1996) was en is voor mij een grote inspiratiebron. Brodsky werd in 1940 in Leningrad geboren. Ook Poetin werd 12 jaar later in Leningrad geboren. Na een strafrechtelijke veroordeling en verbanning mocht Brodsky in 1972 de Sovjet-Unie verlaten. In Amerika ging hij door met zijn intellectuele arbeid, wat hem in 1987 de Nobelprijs voor literatuur opleverde. Brodsky schreef in 1980 een indrukwekkend essay over tirannie. Hij leert ons: ‘Ziekte en de dood zijn wellicht het enige dat een tiran gemeen heeft met zijn onderdanen. (…) Bij een tiran wordt de tijd om over de ziel na te denken altijd besteed aan complotten om de status quo te handhaven. En wel omdat een man in zijn positie geen verschil maakt tussen het heden, de geschiedenis en de eeuwigheid, die ten gerieve van hem en de bevolking door de staatspropaganda met elkaar versmolten zijn.’
Poetin handelt nu in hoedanigheid van een tiran, volgens de logica die Brodsky beschreef: het verbinden van leugens en halve waarheden met elkaar in de vorm van de staatspropaganda. Dit staatsmodel, of regime noemden we ooit, het regime van georganiseerde leugens. Dit regime wil Poetin ook in andere gebieden vestigen. De strijd in en om Oekraïne is de strijd tussen tirannie en democratie. Vergeefs spreekt men over geopolitieke afwegingen. Er is voor Poetin een afweging: er mag geen democratie worden gevestigd in de omgeving van Rusland. Deze omgeving omvat voor Poetin delen van de NAVO-EU-gebieden. De tirannie in Rusland is een reële dreiging voor de wereldvrede en een existentiële dreiging voor de Europese democratie.
Goed stuk Afshin, alleen de titel dekt de lading niet zo erg, vind ik.