De opgetogen doedelzakspelers van Schotland kwamen adem te kort. Edinburgh juichte op Election Day 2015. Terwijl enkele Londense politici in zielige zaaltjes hun aftreden bekend maakten, stroopten de Scottish Nationalists de mouwen op. Londen, here we come! Het Groningse gaswinningsdossier heeft veel in zich om onze eigen Schotse kwestie te worden: randstedelijke uitbuiting versus provinciale armoede; koele, berekenende Haagse politici tegenover sympathieke, goedbedoelende amateur-actievoerders; big business (Shell Aberdeen/Nam Assen) versus getroffen dorpsmiddenstanders van Loppersum. En toch: op onze eigen, laatste Election Day kwamen de Groningse regionalisten niet ver. Bij de provinciale verkiezingen in maart scoorde Het Groninger Belang met 6,53 procent van de stemmen nog het best. De rest deed het slecht. Het hopeloos versplinterde verkiezingsveld weerspiegelde het resultaat van het staaltje pacificatiedemocratie dat minister Henk Kamp en andere bestuurders ten beste gaven. Zelfs ‘de Lenin van het hoge Noorden’, zoals CvdK Max van den Berg ooit heette, deed er met zijn Dialoogtafel enthousiast aan mee. Kernelementen van de polderbenadering waren: de gaskraan een beetje dicht, maar niet helemaal, nieuw onderzoek doen, ‘neutrale’ bestuurders zoals Hans Alders inzetten, en vooral: eindeloos overleggen. De pacificatie werkte. Actiegroepen zoals de Groninger Bodembeweging raakten verdeeld. Bestuurlijke, apolitieke procedures, zoals bij de Raad van State, dempten het opstandige vuurtje verder. Ook Arjen Robben bleef zwijgen. Bedums beroemdste voetballer werd vergeefs door actievoerders gevraagd zich uit te spreken. Maar dat kan zomaar weer veranderen. Hans Alders (Procesregie en Advies BV) moet nog aan zijn riskante werk als Nationaal Coördinator Groningen beginnen: mensen die per se in hun beschadigde huizen willen blijven wonen, er toch proberen uit te krijgen. En er is nog iets. Collega-verslaggever Wubby Luyendijk, die het Groninger dossier al lange tijd volgt, zei me onheilspellend: ‘De echte klap moet eigenlijk nog komen, bijvoorbeeld als een zware aardbeving de stad Groningen en haar elite raakt.’Nederland poldert graag, maar de onvoorspelbare natuur waar het allemaal mee begon, werkt daar soms niet aan mee.
Kees Versteegh is journalist bij NRC Handelsblad