Van Monty Python ben ik een groot fan. Gebleven natuurlijk, want zij zijn al een tijdje uit beeld. Maar de spreuk And Now for Something Completely Different is nog steeds niet uit mijn geheugen. Die quote zit op mijn harde schijf. Want het was een heerlijk absurdistische aankondiging dat er iets heel nieuws ging gebeuren. Of toch niet?
Absurdisme is tegenwoordig niet meer het onderwerp van provocerende televisie maar de standaardpraktijk. Wie vroeger Van Kooten en De Bie keek, kan constateren dat hun absurdisme de huidige bestuurlijke werkelijkheid is geworden. Het kost weinig moeite om op het Haagse toneel de Tegenpartij en een hele reeks doctors Clavan te ontwaren. Deze uitvindingen van Van Kooten en De Bie zien we elke dag acteren.
Maar ook And Now For Something Completely Different is inmiddels dagelijkse kost. Tegenwoordig is alles geheel vernieuwd. Zo kennen we op dit moment niet de gewone bestuurscultuur, maar de nieuwe bestuurscultuur en ook het getoonde leiderschap is niet meer als vanouds. Nee, ook dat is geheel nieuw. Net zoals de menselijke maat nieuw is, en de transparantie. Heerlijk fris toch?!
Maar interessant is dat “nieuw” eigenlijk al heel “oud” is. Zo gingen in mijn jonge jaren Fyffes-bananen ineens Chiquita heten met, echt waar, de spreuk: Fyffes heet nu Chiquita. Wasmiddel Ariel werd omgedoopt tot geheel vernieuwde Ariel. En tandpasta Prodent kreeg geheel vernieuwde bromochlorofeen in de strepen. Niet dat de producten echt veranderden. Nee, ze werden herdoopt, met een geheel vernieuwd imago. Soms ging dat zelfs ten koste van mijn jeugdhelden, zoals Flipje van Tiel en Piet Pelle op zijn Gazelle. Maar ja, alles in het teken van de vernieuwing, zonder dat er echt veel veranderde.
Inmiddels is dat ook doorgedrongen tot de bestuurspraktijk. Alles is tegenwoordig geheel vernieuwd. Is dat omdat de ingezetenen van Nederland graag iets nieuws willen zien of komt het doordat de bestuurders van nu denken dat een geheel nieuw sausje beter verkoopt? Vraag is wie nu wie voor het lapje houdt. Pijnlijk is in elk geval dat alle vernieuwing in de praktijk nog steeds lijkt op het oude bekende. Daardoor kan iedereen verontwaardigd roepen: ik merk niets van het nieuwe. Het voldoet aan de spreuk: dit is gewoon oude wijn in nieuwe zakken. Maar ja, zoals wij vroeger al zeiden: dat is altijd nog beter dan nieuwe wijn in oude zakken.
Niet echt een heel inspirerende column! Want als het al waar is – quod non – , dat er helemaal geen belangrijke vernieuwingen zijn bedacht/opgetreden, wat is dan de conclusie van deze kijk op de bestuurspraktijk? Helemaal niks meer proberen? Dat lijkt me toch geen aantrekkelijke bestuurscultuur!
Pa! ik kan u goed nieuws vertellen
ik ben door mijn examen, roept Piet Pelle.
Prachtig, zegt vader zeer tevree
en denkt daarbij : dat valt me mee