Als het gaat om het sociaal domein, hebben ambtenaren vooral behoefte aan coördinatie en een integraler perspectief. Door te leren van elkaars ervaringen, kan er volgens hen veel worden verbeterd. Dat blijkt uit onderzoek van Amtenarenpanel en jb Lorenz.
De decentralisaties in het sociaal domein hebben veel in beweging gezet. Wijzigingen in wetgeving volgen elkaar steeds sneller op en financiën staan onder druk. Waar halen ambtenaren hun kennis vandaan en hoe vinden ze hun weg in alle (wetenschappelijke) rapportages, onderzoeken en analyses over het sociaal domein? En in hoeverre faciliteert hun organisatie leren en ontwikkelen?
Om een antwoord te vinden op deze vragen voerde Ambtenarenpanel een raadpleging uit. Aan de raadpleging deden in totaal 684 ambtenaren mee, waarvan 33 procent werkzaam is in het sociaal domein en 63 procent niet. Van de deelnemers is 55 procent man, 44 procent vrouw en 1 procent vult niks in. Respectievelijk 40 en 32 procent van deelnemers werkt bij een gemeente of de rijksoverheid. En nog eens 6, 8 en 4 procent bij een provincie, waterschap of zelfstandige bestuursorganisatie (zbo) c.q. agentschap. Zo’n 10 procent werkt elders.
‘Ambtenaren missen de verbinding’
Leermomenten
Belangrijke kennisvraagstukken en wel of niet kennis opdoen… Het klinkt gewichtig allemaal maar zijn ambtenaren überhaupt in de gelegenheid om te leren en zich te ontwikkelen, als het om het sociaal domein gaat? Een meerderheid van maar liefst 66 procent zegt in zijn organisatie voldoende ontwikkelruimte te ervaren. Een minderheid van 23 procent ervaart weinig tot geen ontwikkelruimte en 11 procent weet het niet.
In de meeste organisaties blijken zowel formele (volgen van een cursus, opleiding of workshop georganiseerd door een opleidingsinstituut) als informele mogelijkheden (intercollegiale toetsing, intervisie of tijd voor het bijwonen van informatiebijeenkomsten) aanwezig om kennis op te doen. Maar liefst 72 procent zegt te kunnen kiezen uit deze twee. Volgens 12 procent biedt de werkgever alleen informele leermomenten aan en een even groot percentage zegt dat er alleen formele mogelijkheden zijn. Slechts 1 procent heeft geen mogelijkheden en 3 procent weet het niet.
Welke leer- en ontwikkelmogelijkheden zijn er binnen jouw organisatie met betrekking tot het sociaal domein? 
Kennisdeling
In het sociaal domein staat samenwerken centraal. Vaak vindt dit in een netwerk plaats met andere organisaties. Zijn ambtenaren voldoende toegerust om die netwerksamenwerking aan te gaan? Voldoende tot meer dan voldoende, zegt 57 procent. Toch nog 23 procent weet het zo net nog niet en stelt zich neutraal op. Ik voel me in meer of mindere mate onvoorbereid, zegt 11 procent, en 9 procent geeft aan het gewoonweg niet te weten.
‘Er wordt te decentraal geacteerd’
Wat vinden ambtenaren de meest inspirerende manier om te leren? 10 Procent wil het liefst alleen leren, zonder de aanwezigheid van anderen. Samen met een collega, zegt 18 procent. Zo’n 36 procent wil bij voorkeur met een collega-organisatie leren en 20 procent met organisaties uit een andere branche. 9 Procent kiest voor een andere manier en 7 procent weet het niet.
Als het gaat om de wijze waarop kennis wordt gedeeld, zijn de meningen verdeeld. Via een cursus/training of bijeenkomst, zeggen respectievelijk 23 en 22 procent. Nog eens 25 procent geeft de voorkeur aan een netwerkdag of congres en 6 procent aan kennisdeling via een community. Een webinar is de voorkeur van 10 procent en 6 procent weet het niet. Een minderheid van 8 procent wil liever een andere wijze van kennisdeling. ◼
Over welke overstijgende onderwerpen in het sociaal domein zou je graag meer kennis op willen doen?
Wat is voor jou de fijnste manier om aan kennisdeling te doen?
*Dit artikel is geschreven door Marc Notebomer