Eindelijk is er grote maatschappelijke druk om de werk- en woonomstandigheden van arbeidsmigranten te verbeteren. Begin dit jaar riep de Tweede Kamer het kabinet op om de aanbevelingen van het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten van Emile Roemer in concreet beleid om te zetten. KAFRA Housing bouwt nu al Roemer-proof.
Een grote meerderheid in de Tweede Kamer heeft zich in februari 2021 uitgesproken voor een integrale uitvoering van het adviesrapport van het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten. Of de aanbevelingen daadwerkelijk worden omgezet in beleid, is afhankelijk van de afspraken die worden gemaakt tijdens de formatie van het nieuwe kabinet. Daarmee komen concrete maatregelen in zicht om de omstandigheden te verbeteren waarin arbeidsmigranten werken en wonen. En de urgentie is groot, mede door de coronacrisis. Niet voor niets gaf het aanjaagteam onder leiding van voorzitter Emile Roemer het rapport de titel: Geen tweederangsburgers.
Eigen slaapkamer
Conform het advies van het Aanjaagteam heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen die de regering vraagt om één persoon per slaapkamer en minimaal 15 vierkante meter leefoppervlakte per persoon. Of dit op korte termijn voor alle huisvesting voor arbeidsmigranten gerealiseerd kan worden is de vraag, want vanuit de markt wijst bijvoorbeeld het Expertisecentrum Flexwonen op het feit dat er nu al tekorten zijn van tenminste 120.000 slaapplaatsen.
Tegelijk laat de markt zien dat de aanbevolen normen voor nieuwe ruimere huisvesting haalbaar zijn. KAFRA Housing bouwt nu al Roemer-proof. Zo verrees begin 2021 de eerste KAFRA Tower in Venray. Deze nieuwste innovatieve huisvestingsoplossing voor arbeidsmigranten biedt tijdelijke arbeidsmigranten volledig ingerichte appartementen met ruime woonkamers, eigen slaapkamers, en fitness-en ontspanningsmogelijkheden. De accommodatie is duurzaam, modulair, Roemer-proof en dus veel ruimer dan de landelijke normen van de Stichting Normering Flexwonen.
De huisvestingsmarkt voor tijdelijke arbeidsmigranten laat zien dat overheden, inwoners en bedrijven een voorkeur hebben voor grootschalige huisvestingslocaties aan de rand van de bebouwde kom. Die locatiekeuze heeft meerdere voordelen. Zo is er meer draagvlak dan midden in woonwijken. Service en beheer naar bewoners en omwonenden kunnen bij een grootschalige locatie optimaal ingeregeld worden. Het woon-werkverkeer kan worden geminimaliseerd. En de tijdelijke arbeidsmigranten hebben nog steeds ruime toegang tot maatschappelijke voorzieningen.
Gemeente en inwoners hebben te winnen bij een verminderde druk op de reguliere woningvoorraad en de positieve impact op het lokale mkb. Omdat het om shortstay-locaties met een logiesfunctie gaat, kan er op basis van een tijdelijke omgevingsvergunning worden gebouwd. Die biedt aanzienlijk meer snelheid dan het doorlopen van een bestemmingsplanprocedure. Arbeidsmigranten die besluiten te blijven in Nederland, kunnen na hun shortstay-start verder integreren op de lokale woningmarkt. Het is deze combinatie van factoren die zorgt voor succeslocaties.
Welfare officers
Een van de kritische succesfactoren voor succesvolle huisvesting van tijdelijke arbeidsmigranten is optimale service en beheer. Niet alleen moeten de woningen tiptop in orde zijn, ook de begeleiding en de service moeten van het hoogst denkbare niveau zijn. Als een locatie rommelig is dan werkt dat slordige bewoning in de hand. En als de service slecht is dan worden de bewoners zelf ook nonchalant met regels en afspraken. Bij KAFRA Housing verzorgen speciaal opgeleide welfare officers de service en de begeleiding van de tijdelijke bewoners. Zij bieden arbeidsmigranten informatie, hulp bij registratie, technisch onderhoud en — desgewenst — educatie. De welfare officers fungeren voor zowel de tijdelijke bewoners als ook voor de omwonenden als centraal aanspreekpunt en zorgen er ook voor dat de brede omgeving netjes blijft. Het gaat immers om het welzijn van de bewoners en de omwonenden.
De mogelijke komst van grootschalige huisvesting van arbeidsmigranten wordt door de direct omwonenden nooit met applaus ontvangen. De reacties zijn doorgaans tweeledig. Aan de gemeente wordt gevraagd waarom de locatie uitgerekend in hun buurt wordt gerealiseerd. De initiatiefnemer krijgt vooral vragen over de overlast die men denkt te ondervinden.
KAFRA Housing initieert om die reden voor ieder project een intensieve blijvende omgevingsdialoog, die verder gaat dan het beleid dat de meeste gemeenten op dit terrein hanteren. In een vroeg stadium vindt een informatiebijeenkomst plaats, gevolgd door een serie klankbordbijeenkomsten in achtereenvolgens de ontwikkelingsfase en de realisatiefase. Zo kan de inbreng van de bewoners leiden tot verbeteringen van het plan en kunnen mogelijke problemen snel en adequaat worden opgepakt. De klankbordgroep blijft ook na de realisatie bestaan. Met in enkele gevallen het succes dat een aanvankelijk kritische omwonende later ambassadeur wordt van het project.
Actie noodzakelijk
Bij de presentatie van zijn rapport zei Emile Roemer dat gemeenten een grote verantwoordelijkheid hebben bij het realiseren van goede huisvesting van arbeidsmigranten. Volgens het Aanjaagteam kan het niet zo zijn dat nieuwe logistieke centra met open armen worden ontvangen, maar dat gemeenten wegkijken als er wordt gevraagd om huisvesting van de arbeidsmigranten die er komen werken. Dankzij de inzet van het Aanjaagteam pakken steeds meer gemeenten nu met lef de handschoen op.
In ons land worden naar schatting 40.000 reguliere woonhuizen gebruikt voor het huisvesten van tijdelijke arbeidsmigranten, terwijl er grote lokale huisvestingstekorten zijn. Door goede huisvesting voor arbeidsmigranten te realiseren, komen deze woningen weer beschikbaar voor andere Nederlanders, wordt verdringing tegengegaan en worden de wijken leefbaarder.
Beeld: KAFRA Housing